馃憯... A Odpowiedzialno艣膰
Umiej臋tno艣膰 i ch臋膰 poddania si臋 takiej dyscyplinie, kt贸ra pozwoli na przyj臋cie osobistej odpowiedzialno艣ci za swoje 偶ycie, s膮 konieczne, aby osi膮gn膮膰 szcz臋艣cie, zdrowie, sukces, doskona艂e wyniki zawodowe i pos艂uch w艣r贸d ludzi. Zgoda na przyj臋cie odpowiedzialno艣ci jest wprawdzie jednym z najtrudniejszych element贸w dyscypliny, ale bez niego niemo偶liwe jest odniesienie jakiegokolwiek sukcesu. Nieumiej臋tno艣膰 pogodzenia si臋 z odpowiedzialno艣ci膮 i pr贸b膮 przerzucenia odpowiedzialno艣ci za czynniki 偶yciowe, kt贸re czyni膮 Ci臋 nieszcz臋艣liwym, na innych ludzi, instytucji i sytuacji ca艂kowicie zniekszta艂caj膮 ci膮g przyczynowo - skutkowy wydarze艅, os艂abiaj膮 Tw贸j charakter i si艂臋 woli oraz ujmuj膮 Ci cz艂owiecze艅stwa. To z kolei prowadzi do nieustannego szukania wym贸wek.
**********
Od dziecka do .....
**********
Od najm艂odszych lat cz艂owiek jest warunkowany do 偶ywienia przekonania, 偶e nie jest odpowiedzialny za swoje 偶ycie. To rzecz normalna i naturalna. Kiedy jeste艣my dzie膰mi, za wszystko odpowiadaj膮 rodzice. Podejmuj膮 za nas wszystkie decyzje. Wybieraj膮, co b臋dziemy je艣膰, jakie ubrania nosi膰, jakimi zabawkami si臋 bawi膰, w jakim domu mieszka膰, do jakiej szko艂y chodzi膰 i czym zajmowa膰 si臋 w wolnym czasie. Poniewa偶 jeste艣my m艂odzi, niewinni i mamy ma艂膮 wiedz臋, robimy, co nam ka偶膮. Nie mamy zbyt du偶ego wyboru ani kontroli nad w艂asnym 偶yciem.
Gdy stajemy si臋 starsi, w ka偶dej ze wspomnianych dziedzin zaczynamy sami podejmowa膰 coraz wi臋cej decyzji. Jednak z powodu wczesnego warunkowania mamy zakodowane w pod艣wiadomo艣ci, 偶e ci膮gle za nasze 偶ycie odpowiada kto艣 inny, 偶e ten kto艣 mo偶e i powinien si臋 nami zaj膮膰. Wi臋kszo艣膰 ludzi dorasta w przekonaniu, 偶e je偶eli co艣 si臋 nie udaje, to odpowiedzialno艣膰 za taki stan rzeczy ponosi inna osoba. Wini膰 nale偶y kogo艣 innego. Kto艣 inny jest czarnym charakterem, a my jego ofiarami. W konsekwencji wi臋kszo艣膰 ludzi coraz cz臋艣ciej stara si臋 usprawiedliwi膰 swoje 偶yciowe — minione i obecne — niepowodzenia.
*********
B艂臋dy rodzic贸w
*********
Je偶eli rodzice krytykowali Ci臋 albo z艂o艣cili si臋 na Ciebie z powodu b艂臋d贸w, kt贸re pope艂nia艂e艣 w dzieci艅stwie, pewnie pod艣wiadomie zak艂ada艂e艣, 偶e faktycznie gdzie艣 musia艂e艣 si臋 pomyli膰. Je艣li rodzice stosowali kary fizyczne lub emocjonalne, gdy zrobi艂e艣 co艣, co im si臋 nie spodoba艂o, albo nic zrobi艂e艣 czego艣, co by ich ucieszy艂o, czu艂e艣 si臋 gorszy i nieudolny. Je偶eli rodzice odmawiali Ci mi艂o艣ci, aby Ci臋 ukara膰 za nierobienie tego, czego od Ciebie chcieli, mog艂e艣 dorasta膰 z g艂臋bokim poczuciem winy i marno艣ci, z przekonaniem, 偶e nic Ci si臋 nie nale偶y. Wszystkie te negatywne emocje mog艂y si臋 ze sob膮 tak mocno spl膮ta膰, 偶e czu艂e艣 si臋 ofiar膮 — jak gdyby艣 nie by艂 odpowiedzialny za siebie i za swoje 偶ycie r贸wnie偶 po osi膮gni臋ciu dojrza艂o艣ci.
Je偶eli dorastali艣my w nieprzyjaznym 艣rodowisku domowym, to w 偶yciu doros艂ym najcz臋艣ciej towarzyszy nam poczucie, 偶e nie jeste艣my do艣膰 dobrzy. Z powodu tego przekonania wypadamy niekorzystnie, por贸wnuj膮c si臋 z innymi. S膮dzimy, 偶e inni ludzie, kt贸rzy sprawiaj膮 wra偶enie szcz臋艣liwszych i pewniejszych siebie, s膮 od nas lepsi. Powstaje w nas kompleks ni偶szo艣ci. Taka sytuacja mo偶e stanowi膰 emocjonaln膮 pu艂apk臋.
*********
B艂膮d w rozumowaniu
*********
Je偶eli z jakiegokolwiek powodu uwa偶amy, 偶e inni s膮 od nas lepsi, pod艣wiadomie zak艂adamy, i偶 sami musimy by膰 od nich gorsi. Skoro oni s膮 „wi臋cej warci”, uznajemy, 偶e my musimy by膰 „warci mniej”. Poczucie w艂asnej nieudolno艣ci lub bezwarto艣ciowo艣ci le偶y w naszym 偶yciu u 藕r贸de艂 wi臋kszo艣ci problem贸w z osobowo艣ci膮, a tak偶e u podstaw wi臋kszo艣ci problem贸w politycznych i spo艂ecznych na 艣wiecie, zar贸wno w skali krajowej, jak i mi臋dzynarodowej.
Aby uciec od poczucia winy i marno艣ci, kt贸re zadomowi艂y si臋 w naszej osobowo艣ci na skutek destrukcyjnej krytyki w dzieci艅stwie, zaczynamy atakowa膰 艣wiat, innych ludzi i pewne sytuacje. Je偶eli jeste艣my niezadowoleni z jakiej艣 sfery naszego 偶ycia, natychmiast rozgl膮damy si臋 wok贸艂 siebie i pytamy: „Kogo tu obwini膰?”.
Wi臋kszo艣膰 system贸w religijnych uczy o poj臋ciu grzechu, kt贸re wyrabia przekonanie, 偶e je艣li co艣 nam nie wychodzi, na pewno kto艣 za to odpowiada. Kto艣 musia艂 co艣 zrobi膰 藕le. Kto艣 jest winny. Kogo艣 trzeba ukara膰. Cala ta koncepcja winy i kary powoduje nieustanne nawarstwianie si臋 uczucia gniewu, urazy i nieodpowiedzialno艣ci.
***********
Postawa nieodpowiedzialno艣ci
***********
W dzisiejszych s膮dach t艂ocz膮 si臋 tysi膮ce ludzi domagaj膮cych si臋 zado艣膰uczynienia albo zap艂aty za co艣, co im nie wysz艂o w 偶yciu. Wspierani przez ambitnych adwokat贸w, ludzie ci id膮 do s膮du z 偶膮daniem rekompensaty, nawet je艣li to oni zawinili — zw艂aszcza je偶eli to oni zawinili. Ludzie nie chc膮 wzi膮膰 na siebie odpowiedzialno艣ci. Oblewaj膮 si臋 gor膮c膮 kaw膮 i pozywaj膮 kawiarni臋, kt贸ra im j膮 sprzeda艂a. Upijaj膮 si臋 i wypadaj膮 na pobocze, a nast臋pnie postanawiaj膮 wytoczy膰 proces producentowi swojego pi臋tnastoletniego samochodu. Wchodz膮 na drabin臋, za bardzo si臋 wychylaj膮 i l膮duj膮 na ziemi. Oskar偶aj膮 wytw贸rc臋 drabiny za swoje obra偶enia. W ka偶dej z tych sytuacji ludzie staraj膮 si臋 unikn膮膰 odpowiedzialno艣ci za swoje zachowanie, obarczaj膮c win膮 inn膮 osob臋, szukaj膮c wym贸wek i 偶膮daj膮c zado艣膰uczynienia.
**********
Usuwanie negatywnych emocji
**********
Wszystkich ludzi 艂膮czy pragnienie szcz臋艣cia. Najpro艣ciej rzecz ujmuj膮c, szcz臋艣cie bierze si臋 z braku negatywnych emocji. Skoro nie ma negatywnych emocji, pozostaj膮 tylko pozytywne. W艂a艣nie dlatego eliminacja negatywnych emocji stanowi tak wa偶n膮 rzecz w 偶yciu, o ile szczerze pragniemy szcz臋艣cia.
Istniej膮 dziesi膮tki negatywnych emocji. Mimo 偶e do najcz臋艣ciej spotykanych nale偶膮 poczucie winy, uraza, zazdro艣膰, zawi艣膰, strach i wrogo艣膰, wszystkie je mo偶na sprowadzi膰 do uczucia z艂o艣ci, kierowanej do wewn膮trz lub na zewn膮trz. Z艂o艣膰 jest kierowana do wewn膮trz, je偶eli t艂amsi si臋 j膮 w sobie, zamiast da膰 jest upust, w konstruktywny spos贸b t艂umacz膮c jej powody innym osobom. Z艂o艣膰 jest kierowana na zewn膮trz, kiedy otwarcie krytykujemy lub atakujemy innych ludzi.
***********
Choroby psychosomatyczne
***********
Negatywne emocje stanowi膮 g艂贸wn膮 przyczyn臋 chor贸b psychosomatycznych. Chodzi o grup臋 dolegliwo艣ci, w kt贸rych psychika (psycho) powoduje chorob臋 cia艂a (soma). Negatywne emocje, szczeg贸lnie te wyra偶one w formie z艂o艣ci, os艂abiaj膮 uk艂ad odporno艣ciowy i zwi臋kszaj膮 podatno艣膰 cz艂owieka na przezi臋bienia, gryp臋 i inne choroby. Niekontrolowane wybuchy gniewu mog膮 nawet doprowadzi膰 do zawa艂u serca, wylewu i za艂amania nerwowego. Jaki z tego wniosek? Pod艂o偶em wszystkich negatywnych emocji, a zw艂aszcza z艂o艣ci, jest nasza sk艂onno艣膰 do obwiniania kogo艣 lub czego艣 za nieprzyjemno艣ci, kt贸re nas spotka艂y.
Trzeba wykaza膰 si臋 nadzwyczajn膮 samodyscyplin膮, 偶eby umie膰 si臋 powstrzyma膰 od winienia innych za nasze problemy, oraz ogromn膮 samokontrol膮, aby przesta膰 si臋 usprawiedliwia膰. Nale偶y mie膰 wyj膮tkow膮 samodyscyplin臋, 偶eby zacz膮膰 odpowiada膰 w pe艂ni za to, kim jeste艣my i kim si臋 stajemy, oraz za wszystko, co si臋 nam przytrafia. Nawet je偶eli nie jeste艣my bezpo艣rednio odpowiedzialni za jakie艣 wydarzenie, na przyk艂ad za kl臋ski 偶ywio艂owe, odpowiadamy za nasze reakcje, za to, co robimy i m贸wimy od tamtej chwili. Musimy si臋 wykaza膰 ogromnym samoopanowaniem, 偶eby przej膮膰 pe艂n膮 kontrol臋 nad naszym umys艂em i podj膮膰 艣wiadom膮 decyzj臋 o pozytywnym, konstruktywnym my艣leniu, kt贸re poprawi jako艣膰 naszego 偶ycia i zwi膮zk贸w mi臋dzyludzkich oraz nasze wyniki zawodowe. Czeka nas za to wspania艂a nagroda.
**********
Wini膰 jest prosto
**********
Naj艂atwiejsze i najbardziej bezmy艣lne zachowanie u osoby, kt贸ra zawsze idzie po linii najmniejszego oporu, polega na krytykowaniu i obwinianiu innych, kiedy co艣 — bez wzgl臋du na przyczyn臋 — p贸jdzie nie tak. Ludzie, kt贸rzy wyrabiaj膮 sobie nawyk automatycznego zrzucania winy na innych, cz臋sto z艂oszcz膮 si臋 na przedmioty. Winienie przedmiot贸w martwych za to, 偶e nie dzia艂aj膮 tak, jak powinny, jest do tego stopnia niem膮dre, i偶 niemal przeradza si臋 w 艂agodn膮 form臋 szale艅stwa. Ludzie z艂oszcz膮 si臋 na niedomykaj膮ce si臋 drzwi. Kln膮 na narz臋dzia, kt贸rych u偶ywaj膮, kiedy sami pope艂ni膮 jaki艣 b艂膮d. W艣ciekaj膮 si臋, gdy samoch贸d nie chce zapali膰. Je偶eli dana rzecz — przedmiot martwy — nie dzia艂a prawid艂owo, to znaczy, 偶e to jej wina. Ludzie cz臋sto kopi膮 w samoch贸d, kt贸ry ich zdenerwowa艂, albo w pud艂o, o kt贸re si臋 potkn臋li.
**********
Lekarstwo na negatywne emocje
**********
Je偶eli chcemy jak najszybciej i jak najskuteczniej wyeliminowa膰 negatywne emocje z naszego 偶ycia, musimy od razu powiedzie膰: „To ja za to odpowiadam!”. Zawsze kiedy zdarzy si臋 co艣, co wywo艂a nasz膮 z艂o艣膰 艂ub jak膮kolwiek negatywn膮 reakcj臋, szybko zneutralizujmy t臋 negatywn膮 postaw臋, m贸wi膮c: „To ja ponosz臋 odpowiedzialno艣膰”.
Prawo substytucji m贸wi, 偶e negatywn膮 my艣l mo偶na zast膮pi膰 pozytywn膮. Poniewa偶 w Twoim umy艣le mo偶e si臋 pomie艣ci膰 tylko jedna my艣l naraz, 艣wiadomie wybierz t臋 pozytywn膮 („To ja ponosz臋 odpowiedzialno艣膰”): pozb臋dziesz si臋 w ten spos贸b wszelkich innych my艣li i emocji. Nie mo偶na przyj膮膰 odpowiedzialno艣膰 ci i jednocze艣nie si臋 z艂o艣ci膰. Nie da si臋 czu膰 za co艣 odpowiedzialnym i do艣wiadcza膰 negatywnych emocji. 呕eby wzi膮膰 odpowiedzialno艣膰 na swoje barki, trzeba si臋 uspokoi膰, rozpogodzi膰, skoncentrowa膰 i przyj膮膰 pozytywne nastawienie. Dop贸ki b臋dziesz wini艂 kogo艣 innego za nieprzyjemne sprawy w swoim 偶yciu, pozostaniesz „mentalnym dzieckiem”. Nadal b臋dziesz postrzega艂 siebie jako ma艂膮 i bezradn膮 osob臋, jako ofiar臋. Dalej b臋dziesz atakowa艂 innych. Kiedy jednak zaczniesz ponosi膰 odpowiedzialno艣膰 za wszystko, co Ci si臋 przytrafia, przemienisz si臋 w „mentalnego doros艂ego”. B臋dziesz widzia艂 w sobie cz艂owieka panuj膮cego nad w艂asnym 偶yciem, a nie ofiar臋.
Ludzie nale偶膮cy do grup anonimowych alkoholik贸w, kt贸rzy spotykaj膮 si臋 na mityngach z innymi osobami z takim samym problemem, odkryli, 偶e p贸ki cz艂owiek nie przyjmie odpowiedzialno艣ci za swoje problemy, tak z alkoholem, jak i w innych sferach 偶yciowych, nie osi膮gnie 偶adnego post臋pu. Natomiast po przyj臋ciu odpowiedzialno艣ci wszystko staje si臋 mo偶liwe. Zasada ta sprawdza si臋 w prawie ka偶dej trudnej sytuacji 偶yciowej, w kt贸rej k艂adziesz sw贸j brak szcz臋艣cia na karb innych os贸b lub czynnik贸w zewn臋trznych.
**********
Pieni膮dze i emocje
**********
Spora cz臋艣膰 naszych najwi臋kszych problem贸w i trosk w 偶yciu ma zwi膮zek z pieni臋dzmi: z zarabianiem, wydawaniem, inwestowaniem, a przede wszystkim z traceniem ich. W konsekwencji wiele naszych negatywnych emocji r贸wnie偶 jest w jaki艣 spos贸b zwi膮zana z pieni臋dzmi. Ale to Ty odpowiadasz za swoj膮 sytuacj臋 finansow膮. Ty wybierasz. Ty decydujesz. Ty tu rz膮dzisz. Nie mo偶esz zrzuca膰 winy za swoje problemy czy sytuacj臋 finansow膮 na innych ludzi. Ty kierujesz. W艂a艣nie dlatego dopiero kiedy przyznasz si臋 do odpowiedzialno艣ci za swoje zarobki (kto Ci kaza艂 przyjmowa膰 akurat t臋 prac臋?), rachunki (kto odpowiada za wydatki, przez kt贸re wpad艂e艣 w d艂ugi?), inwestycje (kto podejmowa艂 te decyzje?), b臋dziesz m贸g艂 z etapu „finansowego dziecka” przej艣膰 do etapu „finansowego doros艂ego”.
**********
Odpowiedzialno艣膰 i kontrola
**********
Odpowiedzialno艣膰 i kontrolaIstnieje bezpo艣redni zwi膮zek mi臋dzy przyjmowaniem odpowiedzialno艣ci a ilo艣ci膮 osobistej kontroli, jak膮 Twoim zdaniem masz nad swoim 偶yciem. Oznacza to, 偶e im wi臋cej odpowiedzialno艣ci przyjmiesz, tym silniejsze b臋dzie Twoje poczucie kontroli.
Bezpo艣redni zwi膮zek istnieje r贸wnie偶 mi臋dzy ilo艣ci膮 odczuwanej kontroli i pozytywnym b膮d藕 negatywnym samopoczuciem. Im silniejsze odnosisz wra偶enie, 偶e masz du偶e poczucie kontroli nad wa偶nymi dziedzinami swojego 偶ycia, tym wi臋cej szcz臋艣cia i pozytywnych emocji czujesz we wszystkim, co robisz. Kiedy bierzesz na siebie odpowiedzialno艣膰, czujesz si臋 silny i pot臋偶ny; masz wra偶enie, 偶e Twoje dzia艂ania czemu艣 s艂u偶膮. W ten spos贸b pozbywasz si臋 tak偶e negatywnych emocji, kt贸re odbieraj膮 Ci szcz臋艣cie i zadowolenie. Bez wzgl臋du na sytuacj臋 antidotum na negatywne emocje stanowi wypowiedzenie s艂贸w: „To ja za to odpowiadam”. Nast臋pnie nale偶y zastanowi膰 si臋 nad t膮 sytuacj膮 i okre艣li膰 powody, dla kt贸rych odpowiadasz za to, co si臋 sta艂o albo co si臋 dzieje.
Twoja inteligencja przypomina miecz obosieczny: jej ostrze mo偶e ci膮膰 w obie strony. Mo偶esz jej zatem u偶ywa膰 do usprawiedliwiania si臋 albo obwiniania innych ludzi za rzeczy, z kt贸rych nic jeste艣 zadowolony, b膮d藕 te偶 do wyja艣nienia sobie, dlaczego odpowiadasz za to, co si臋 sta艂o, a nast臋pnie do rozwi膮zania problemu lub wyja艣nienia sytuacji. Mo偶esz szuka膰 wym贸wek albo i艣膰 do przodu. Decyzja nale偶y do Ciebie. Mo偶e zdarzy膰 si臋 tak, 偶e nie b臋dziesz prawnie odpowiedzialny na przyk艂ad za wypadek, w kt贸rym ucierpia艂 Tw贸j samoch贸d, pozostawiony na parkingu, kiedy Ty by艂e艣 w pracy. Nadal jednak odpowiadasz za swoje reakcje, za to, jak si臋 zachowasz po tym wydarzeniu.
***********
Nie narzekaj....
************
Cech膮 wyr贸偶niaj膮c膮 prawdziwego przyw贸dc臋, osob臋 wybitn膮, jest to, 偶e bierze ona na siebie pe艂n膮 odpowiedzialno艣膰 za dan膮 sytuacj臋. Trudno wyobrazi膰 sobie rzeczywistego lidera, kt贸ry marudzi i narzeka, zamiast podj膮膰 jakie艣 dzia艂ania, kiedy wyst膮pi膮 problemy i trudno艣ci. Poczucie odpowiedzialno艣ci stanowi znak rozpoznawczy wysoko rozwini臋tej osobowo艣ci: przyjmujesz odpowiedzialno艣膰 za swoje 偶ycie, z g贸ry postanawiaj膮c, 偶e nie b臋dziesz si臋 denerwowa艂 ani z艂o艣ci艂 z powodu czego艣, na co nie masz wp艂ywu, czego nie mo偶esz zmieni膰. Skoro nie w艣ciekasz si臋 na pogod臋, nie wolno Ci si臋 gniewa膰 na okoliczno艣ci i sytuacje, nad kt贸rymi nie panujesz.
Ponadto absolutnie nie mo偶esz czu膰 gniewu i niezadowolenia z powodu nieszcz臋艣liwych do艣wiadcze艅 lub sytuacji z przesz艂o艣ci. Powiedz sobie: „Czego nie mo偶na uleczy膰, nale偶y przezwyci臋偶y膰”. To niezwyk艂e, jak wielu ludzi jest nieszcz臋艣liwych z powodu jakiego艣 wydarzenia z przesz艂o艣ci, do kt贸rego mog艂o doj艣膰 nawet ca艂e lata wcze艣niej. Ilekro膰 pomy艣l膮 sobie o tym negatywnym do艣wiadczeniu, zaczynaj膮 si臋 na nowo z艂o艣ci膰 lub wpada膰 w przygn臋bienie. Dobra wiadomo艣膰 jest taka, 偶e zawsze mo偶na po prostu przesta膰 rozmy艣la膰 i rozmawia膰 o przesz艂o艣ci oraz j膮 rozgrzebywa膰. Zapomnij o niej i zacznij my艣le膰 o swoich celach i nieograniczonej przysz艂o艣ci.
***********
Samoopanowanie i samokontrola
***********
Je偶eli chcemy si臋 wykaza膰 samodyscyplin膮, samoopanowaniem i samokontrol膮, musimy zacz膮膰 od wzi臋cia na siebie odpowiedzialno艣ci za swoje emocje. Polega to na tym, 偶e przyjmujemy 100 procent odpowie-
dzialno艣ci za siebie i za swoje reakcje na wszystko, co si臋 nam przytrafia. Ju偶 nie szukamy wym贸wek, nie narzekamy, nie krytykujemy ani nie obwiniamy innych za ka偶d膮 rzecz. Zamiast tego m贸wimy: „To ja za to odpowiadam” i podejmujemy jakie艣 dzia艂anie.
*********
Jedynym lekiem jest dzia艂anie
*********
Jedynym prawdziwym antidotum na z艂o艣膰 lub zmartwienie jest podj臋cie 艣wiadomego dzia艂ania na rzecz realizacji swoich cel贸w (stanowi膮 one temat kolejnego rozdzia艂u). Jednak zanim si臋 tym zajmiesz, ju偶 dzisiaj postan贸w, 偶e najpierw w pe艂ni zapanujesz nad swoimi my艣lami, uczuciami i czynami, a nast臋pnie przejdziesz do pracy nad rzeczami, kt贸re s膮 dla Ciebie wa偶ne, ale o kt贸rych nie masz czasu na razie pomy艣le膰; postarasz si臋 r贸wnie偶 wyrazi膰 swoje negatywne nastawienie wobec os贸b, kt贸re je z jakiego艣 powodu w Tobie wywo艂uj膮.
Kiedy wyka偶esz si臋 samodyscyplin膮 i si艂膮 woli w procesie przyjmowania osobistej odpowiedzialno艣ci za w艂asne 偶ycie, uda Ci si臋 przej膮膰 pe艂n膮 kontrol臋 nad swoimi my艣lami i uczuciami. W taki spos贸b staniesz si臋 osob膮 bardziej skuteczn膮, szcz臋艣liwsz膮 i pozytywniej nastawion膮 w ka偶dej dziedzinie 偶ycia.
Subskrybuj:
Posty (Atom)